Vajinit, akıntı, kaşıntı ve ağrıya neden olabilen vajinanın iltihaplanmasıdır. Bunun nedeni genellikle vajinal bakteri dengesindeki bir değişiklik veya bir enfeksiyondur. Menopozdan sonra azalan östrojen seviyeleri ve bazı cilt bozuklukları da vajinite neden olabilir.
En yaygın vajinit türleri şunlardır:
- Bakteriyel vajinozis. Bu, vajinanızda doğal olarak bulunan bazı bakterilerin aşırı çoğalmasından kaynaklanır ve bu da doğal dengeyi bozar.
- Maya enfeksiyonları. Bunlara genellikle Candida albicans adı verilen doğal olarak oluşan bir mantar neden olur.
- Trikomonas vaginalis. Buna bir parazit neden olur ve sıklıkla cinsel yolla bulaşır.
Tedavi, sahip olduğunuz vajinitin türüne bağlı olarak değişmektedir.
Semptomlar:
- Vajinanızdan gelen akıntının renginde, kokusunda veya miktarında değişiklik
- Vajinal kaşıntı veya tahriş
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Ağrılı idrar yapma
- Hafif vajinal kanama veya lekelenme
- Vajinal akıntınız varsa akıntının özellikleri sahip olduğunuz vajinitin türünü gösterebilir. Örnekler şunları içerir:
- Bakteriyel vajinozis de grimsi beyaz, kötü kokulu bir akıntı gelişebilir. Genellikle cinsel ilişki sonrasında balık kokusu olarak tanımlanan koku belirgin olabilir.
- Mantar enfeksiyonlarının ana belirti kaşıntıdır ancak peynir çökeleğine benzeyen koyu beyaz bir akıntı da mantar enfeksiyonlarında sıklıkla görülür.
- Trikomonas vaginalis paraziter enfeksiyonunda yeşilimsi sarı, bazen köpüklü akıntıya neden olabilir.
Vajinal enfeksiyonlar tedavi edilmediği taktirde aşağıdan yukarıya doğru enfeksiyon yayılması olarak tabir edilen (asendan yolla ) rahim, tüpler, yumurtalıklar ve pelvisi döşeyen peritonun iltihaplanması durumu ortaya çıkabilir. Hatta bu iltihabın artmasıyla pelvik tüp yumurtalık abseleri ile karşılaşabilmekteyiz.
Bu nedenle;
- Kötü kokulu akıntı
- Genital bölgede geçmeyen kaşıntı
- Kasık ağrısı
- Ateş, üşüme titreme
- Partner değişikliği sonrasında ortaya çıkan ağrı
- İlişki sonrası kötü kokulu akıntı olması durumlarında tedavi amacıyla jinekolojik muayene gereklidir.
Reçetesiz olarak satılan maya önleyici ilaç tedavisini tamamladınız ve belirtileriniz devam ediyor.
Bakteriyel vajinosis: Bu en yaygın vajinit türü, vajinanızda bulunan bakterilerin dengesini bozarak değişmesinden kaynaklanır. Dengesizliğe neyin sebep olduğu bilinmiyor. Semptomsuz bakteriyel vajinozis olması mümkündür.
Bu tür vajinit her ne kadar cinsel ilişki ile bağlantılı görünse de cinsel aktif olmayan kadınlarda da görülmektedir.
Özellikle birden fazla cinsel partneriniz varsa veya yeni cinsel partner değişikliği olduysa bakteriyel vajinosis ortaya çıkma ihtimali artar.
Mantar enfeksiyonları: Bunlar vajinanızda mantar organizmasının (genellikle Candida albicans) aşırı çoğalması durumunda ortaya çıkar. Kandida maya enfeksiyonları cinsel yolla bulaşan hastalık olarak tanımlanmaz. Maya hücreleri vajen florasında az da olsa bulunur . ancak vajinal floranın bozulması asitlik derecesinin azalması (ph nın artması) ile maya hücrelerinde çoğalma ve enfeksiyon durumu ortaya çıkar.
Trikomonas vajinalis:
Bu yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyona Trichomonas vajinalis adı verilen mikroskobik, tek hücreli bir parazit neden olur. Bu organizma, enfeksiyonu olan biriyle seks sırasında yayılır. Erkeklerde organizma genellikle idrar yollarını enfekte eder, ancak sıklıkla hiçbir belirtiye neden olmaz. Kadınlarda trichomoniasis tipik olarak vajinayı enfekte eder ve semptomlara neden olabilir. Ayrıca kadınların cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlara yakalanma riskini de artırır.
Enfeksiyon sebepli olmayan vajinitler de vardır Bunlar vajinal spreyler, vajinal duş jelleri, parfümlü sabunlar, kokulu deterjanlar ve sperm öldürücü ürünlere karşı oluşan alerjik reaksiyon sonrasında ortaya çıkabilir.
Menopoz sonrası dönemde östrojen seviyelerindeki azalma vajinal mukozanın incelmesine neden olur. Vajinal mukozadaki bu atrofi vajende tahrişe, yanma, batma ve kurulağa neden olur. Bu durum atrofik vajinit veya yeni tabir ile menopozun genitoüriner sendromunun vajinal semptomarı kısmını oluşturur.
Risk Faktörleri
- Hamilelik, doğum kontrol hapları veya menopozla ilişkili olanlar gibi hormonal değişiklikler
- Cinsel aktivite
- Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyona sahip olmak
- Antibiyotik ve steroid gibi ilaçların kullanımı
- Doğum kontrolü için spermisit kullanımı
- Kontrolsüz diyabet
- Köpük banyosu, vajinal sprey veya vajinal deodorant gibi hijyenik ürünlerinin kullanılması
- Vajinal duş yapılması
- Nemli veya dar giysiler giymek
- Doğum kontrolü için rahim içi araç (RİA) kullanma
Vajinitlerden korunmak için ;
- İyi hijyen, bazı vajinit türlerinin tekrarlanmasını önleyebilir ve semptomları hafifletebilir.
- Uzun süreli ıslak kalma, küvet ve jakuzili spalarda banyo yapmaktan kaçınmak gerekir
- Vajinayı tahriş etme potansiyeli yüksek kokulu tamponlar, pedler, kokulu sabunlar ve deodorantlar gibi tahriş edici maddelerden kaçınılmalıdır.
- Tuvaleti kullandıktan sonra genital bölge temizliği önden arkaya doğru silerek yapılmalıdır. Aksi halde makattaki bakterilerin vajene bulaşı ile vajinal enfeksiyona yakalanma riski artar.
- Vajinal duş adı verilen banyoda veya cinsel ilişki sonrası vajen içini bol su ile yıkamaktan kaçınmak gerekir. Vajinanız düzenli duş almak dışında temizliğe ihtiyaç duymaz. Tekrarlayan duşlar vajinada yaşayan iyi organizmaları bozar ve vajinal enfeksiyon riskinizi artırabilir. Duş almak vajinal enfeksiyonu gidermez.
- Daha güvenli cinsel hayat vajinal enfeksiyon riskini azaltır.
- Prezervatif kullanmak ve seks partneri sayısını sınırlamak yardımcı olabilir.
- Pamuklu iç çamaşırı giyin. Ayrıca pamuklu ağlı külotlu çorap giyin.
- Genital bölgenin nemli kalmasından kaçının.
- Havuz veya deniz sonrası ıslak mayo ile güneşlenmeyin.
Tanı:
Tanıda pelvik muayenenin önemi fazladır. Spekulum denilen aletle vajen içerisini ve rahim ağzını görmekteyiz. Bu esnada akıntının özellikleri kadın doğum uzmanına vajinitin kaynağı konusunda yol gösterici olmaktadır.
Sağlık uzmanınız, ne tür bir vajinitiniz olduğunu doğrulamak için laboratuvar testi için servikal veya vajinal akıntı örneği alabilir.
Tedavi:
Çeşitli organizmalar ve koşullar vajinite neden olabilir, bu nedenle tedavi spesifik nedeni hedef alır:
Bakteriyel vajinozis: Bu tür vajinit için genelikle ağız yoluyla veya vajinal yolla uygulanan Metronidazol içeren ilaçlar kullanılmaktadır. Diğer tedaviler arasında vajinanıza uyguladığınız klindamisin (Cleocin) kremi, ağızdan aldığınız klindamisin tabletleri veya vajinanıza koyduğunuz kapsüller yer alır. Tinidazol (Tindamax) veya seknidazol (Solosec) ağızdan alınır.
Bakteriyel vajinoz tedaviden sonra tekrarlayabilir.
Mantar enfeksiyonları: Mantar enfeksiyonları genellikle bir antifungal krem veya fitil ile tedavi edilir. Maya enfeksiyonları ayrıca flukonazol gibi reçeteli ağızdan alınan mantar önleyici ilaçlarla da tedavi edilebilir.
Trikomonas vaginalis: Sağlık uzmanınız metronidazol veya tinidazol tabletleri reçete edebilir.
Menopozun genitoüriner sendromu (vajinal atrofi): Estrojen içeren vajinal kremler, tabletler veya halkalar bu durumu tedavi edebilir. Bu tedaviyi, diğer risk faktörleri ve olası komplikasyonlar incelendikten sonra reçeteyle alabilirsiniz. Yine vajinal nemlendirici jeller de aralıklı olarak vajinaya uygulanarak semptomlarda iyileşme sağlanabilir.
İnfeksiyöz olmayan vajinit: Bu tür vajiniti tedavi etmek için tahrişin kaynağını belirlemeniz ve bundan kaçınmanız gerekir. Olası kaynaklar arasında yeni sabun, çamaşır deterjanı, hijyenik kadın pedleri veya tamponlar yer alır.
Trichomoniasis, bakteriyel vajinoz ve vajinal atrofiyi tedavi etmek için reçeteli ilaçlara ihtiyacınız olacak.
Mantar enfeksiyonunuz olduğunu biliyorsanız şu adımları uygulayabilirsiniz:
Reçetesiz alabileceğiniz mantar enfeksiyonları için özel bir ilaç kullanın.
Seçenekler arasında bir günlük, üç günlük veya yedi günlük krem veya vajinal fitil kürleri bulunur. Aktif madde ürüne göre değişir.
Bazı ürünler ayrıca iç dudaklara ve vajina açıklığına uygulanacak harici bir kremle birlikte gelir. Kendinizi hemen daha iyi hissetseniz bile paket talimatlarını izleyin ve tüm tedavi sürecini tamamlayın.
Mantar önleyici ilaç tam etkisini gösterene kadar dış genital bölgedeki rahatsızlığı hafifletmek için dş genital bölgeye soğuk kompres uygulayabilirsiniz.