RAHİM AĞZI YETMEZLİĞİ, SERVİKAL YETMEZLİK ve SERVİKAL SERKLAJ
Rahim ağzı yetmezliği veya servikal yetmezlik, rahim ağzının (serviksin) gebelik sırasında erken bir şekilde açılması veya zayıflaması durumudur. Normal şartlar altında, rahim ağzı gebelik boyunca sıkı ve kapalı kalır ve doğum sırasında açılır. Ancak, rahim ağzı yetmezliği olan kadınlarda, rahim ağzı, gebeliğin ikinci veya üçüncü trimesterinde, herhangi bir ağrı veya kasılma olmaksızın, doğumun erken başlaması riskini artırarak açılabilir.
Rahim Ağzı Yetmezliğinin Nedenleri:
- Önceki Cerrahi İşlemler: Rahim ağzına yapılan ameliyatlar, örneğin konizasyon veya LEEP (rahim ağzı dokusunun alınması).
- Doğuştan Anomaliler: Rahim veya rahim ağzının doğuştan gelen anormallikleri.
- Gebelik Sırasında Yaralanmalar: Daha önceki gebeliklerden veya kürtajlardan kaynaklanan yaralanmalar.
- Enfeksiyonlar: Bazı enfeksiyonlar, servikal dokuların zayıflamasına neden olabilir.
- Hormonal Faktörler: Hormonal dengesizlikler de rol oynayabilir.
Belirtiler ve Tanı:
Rahim ağzı yetmezliği genellikle belirgin semptomlar göstermez. Bazı kadınlar hafif lekelenme, pelvik ağrı veya bel ağrısını fark edebilirler, ancak birçok durumda, rahim ağzı yetmezliği rutin bir ultrason sırasında veya ikinci trimester düşüğü sonrası tanı konabilir.
Tanı genellikle, özellikle risk altında olan kadınlarda, transvajinal ultrason ile rahim ağzının uzunluğunun ve açıklığının ölçülmesiyle konulur. Ayrıca, tıbbi geçmiş ve fiziksel muayene de tanıda önemli rol oynar.
Tedavi:
- Serkaj (Servikal Serklaj): Rahim ağzı kısalması veya açılması durumunda, genellikle gebeliğin 12-14 haftaları arasında, rahim ağzını kapalı tutmak için bir dikiş uygulanabilir. Bu işlem, rahim ağzını güçlendirerek erken doğumu önlemeye yardımcı olabilir.
- Yatak İstirahati ve Aktivite Kısıtlaması: Bazı durumlarda, yatak istirahati veya aktivite kısıtlamaları önerilebilir.
- Progesteron Tedavisi: Bazı araştırmalar, belirli durumlarda progesteronun erken doğum riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir.
- Düzenli İzleme: Ultrason ve doktor ziyaretleri ile rahim ağzının durumunun düzenli olarak izlenmesi.
Rahim ağzı yetmezliği olan kadınlar, genellikle yüksek riskli gebelik olarak kabul edilir ve düzenli tıbbi izleme ve özel bakım gerektirebilir. Her durum farklı olduğundan, tedavi, bireyin özel durumuna ve tıbbi geçmişine göre uyarlanmalıdır. Bu durumu yaşayan kadınların, bir sonraki gebeliklerinde erken ve sürekli tıbbi takip alması önerilir.
Servikal Serklaj nedir?
Servikal serklaj, rahim ağzı (serviks) yetmezliği olan hamile kadınlarda kullanılan bir cerrahi prosedürdür. Bu işlem, erken açılma riski taşıyan rahim ağzını güçlendirmek ve gebeliğin ikinci veya üçüncü trimesterinde olası bir erken doğum veya düşüğü önlemek amacıyla yapılır.
Rahim ağzı yetmezliği, rahim ağzının normalden daha erken gevşeyip açılması durumudur ve bu da özellikle gebeliğin ilerleyen dönemlerinde erken doğum veya düşük riskini artırabilir. Servikal serklaj, rahim ağzını kapalı tutarak ve destekleyerek bu riski azaltmayı amaçlar.
Servikal Serklaj İşlemi:
Zamanlama: Serklaj genellikle gebeliğin ikinci trimesterinin başında, yaklaşık 12-14 hafta civarında yapılır, ancak bazen daha sonraki aşamalarda veya özel durumlarda daha erken yapılabilir.
Prosedür: İşlem sırasında, doktor genellikle rahim ağzı etrafına güçlü bir dikiş (serkaj) atar ve bu dikişi gebeliğin geri kalanı boyunca yerinde tutar. Dikiş, rahim ağzının erken açılmasını önleyerek, fetüsün daha uzun süre rahim içinde kalmasını sağlamaya yardımcı olur.
Anestezi: Serklaj genellikle spinal veya genel anestezi altında yapılır.
Dikişin Çıkarılması: Eğer herhangi bir komplikasyon olmazsa, dikiş genellikle doğumdan birkaç hafta önce veya doğum sırasında çıkarılır. Erken doğum belirtileri başladığında veya doğum zamanı geldiğinde dikiş alınabilir.
Riskler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Servikal serklajın bazı riskleri vardır, bunlar arasında enfeksiyon, kanama, rahim ağzında yaralanma veya erken doğum gibi komplikasyonlar bulunabilir.
İşlem sonrası, bazı kadınlar hafif ağrı veya kramp, kanama veya sızıntı yaşayabilir.
Hamilelik süresince düzenli tıbbi takip önemlidir.
İşlem sonrası cinsel ilişkiden kaçınmak ve ağır kaldırmaktan kaçınmak gibi bazı aktivite kısıtlamaları gerekebilir.
Servikal serklaj, her hamile kadın için uygun olmayabilir ve genellikle sadece belirli tıbbi geçmişe sahip veya rahim ağzı yetmezliği teşhisi konmuş kadınlarda önerilir. İşlem ve riskler hakkında daha fazla bilgi almak ve bireysel durumunuzu değerlendirmek için bir kadın doğum uzmanıyla konuşmak önemlidir.